5 Chỉ Số Sức Khỏe Quan Trọng Theo Khuyến Cáo WHO: Cách Đọc Và Ứng Dụng Để Phòng Bệnh Hiệu Quả

5 Chỉ Số Sức Khỏe Quan Trọng Theo Khuyến Cáo WHO: Cách Đọc Và Ứng Dụng Để Phòng Bệnh Hiệu Quả

Trong thế giới hiện đại, việc chủ động theo dõi và hiểu rõ các chỉ số sức khỏe cơ bản không chỉ giúp phát hiện sớm nguy cơ bệnh tật mà còn hỗ trợ kiểm soát bệnh mạn tính và nâng cao chất lượng cuộc sống. Các chỉ số như oxy trong máu (SpO₂), huyết áp, đường huyết, thân nhiệt và nhịp tim là những thông số thiết yếu phản ánh tình trạng cơ thể một cách trực tiếp, dễ đo lường và ứng dụng trong cả môi trường lâm sàng lẫn theo dõi tại nhà.

Bài viết dưới đây được Tri Ân tổng hợp và diễn giải từ các tài liệu chính thức của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện, dễ hiểu và ứng dụng cao về các chỉ số sức khỏe quan trọng.

1. Chỉ số Oxy Trong Máu (SpO₂):

Chỉ số Oxy trong máu (SpO₂) đo lường mức độ bão hòa oxy trong huyết sắc tố. Đây là một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá chức năng hô hấp. Đặc biệt trong đại dịch COVID-19, chỉ số SpO₂ đã trở thành công cụ đầu tiên để nhận biết nguy cơ suy hô hấp dù người bệnh chưa có biểu hiện rõ ràng.

Theo hướng dẫn của WHO trong Pulse Oximetry Training Manual, chỉ số SpO₂ được phân loại như sau:

Từ 95% trở lên: Đây là mức bình thường. Cơ thể đang nhận đủ oxy, không cần can thiệp gì.

Từ 90% đến 94%: Cảnh báo giảm nhẹ, có thể do mệt mỏi, lo lắng, thay đổi tư thế. Cần theo dõi thêm, nghỉ ngơi, và hít thở sâu.

Từ 86% đến 89%: Giảm trung bình, cần theo dõi sát hơn, có thể cần hỗ trợ oxy.

Dưới hoặc bằng 85%: Đây là mức nguy hiểm, cảnh báo tình trạng thiếu oxy trầm trọng, có thể dẫn đến suy hô hấp. Cần được cấp cứu và hỗ trợ thở ngay lập tức.

Nguồn tài liệu tham khảo: Pulse Oximetry Training Manual

2. Huyết Áp Tâm Thu: Chỉ Số Cảnh Báo Bệnh Tim Mạch

Huyết áp tâm thu là áp lực máu lên thành động mạch khi tim co bóp. Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ, bệnh tim mạch, suy thận và tử vong sớm.

Theo WHO Hypertension Guideline 2021, huyết áp được phân loại như sau:

Dưới 140 mmHg: Huyết áp tối ưu. Không cần điều trị nếu không có triệu chứng hoặc bệnh lý nền.

Từ 140 đến 159 mmHg: Tăng huyết áp độ 1. Khuyến nghị điều trị nếu người bệnh có yếu tố nguy cơ tim mạch hoặc bệnh đi kèm.

Từ 160 đến 179 mmHg: Tăng huyết áp độ 2. Cần điều trị bằng thuốc và theo dõi sát.

Từ 180 mmHg trở lên: Tăng huyết áp cấp độ 3. Đây là tình trạng khẩn cấp có thể gây tai biến mạch máu não, cần được xử trí y tế ngay lập tức.

Việc theo dõi huyết áp đều đặn, nhất là với người trung niên và người có tiền sử gia đình bị tăng huyết áp, là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và lâu dài.

Nguồn tài liệu tham khảo: Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults

3. Đường Huyết (Fasting Glucose): Dấu Hiệu Sớm Của Tiểu Đường

Đường huyết là chỉ số phản ánh lượng glucose trong máu. Đây là chỉ số then chốt để chẩn đoán và theo dõi bệnh đái tháo đường type 2, căn bệnh phổ biến và âm thầm nhất hiện nay.

Dựa theo hướng dẫn trong WHO Diabetes Management 2022, chỉ số đường huyết lúc đói được phân loại như sau:

Dưới 126 mg/dL: Bình thường. Chưa cần can thiệp nếu không có triệu chứng khác.
Từ 126 đến 199 mg/dL: Giai đoạn tiền đái tháo đường. Đây là cơ hội vàng để can thiệp lối sống như ăn uống lành mạnh, tăng vận động và giảm cân.
Từ 200 mg/dL trở lên: Chẩn đoán đái tháo đường type 2. Cần được điều trị theo hướng dẫn y tế.

Từ 300 mg/dL trở lên: Mức cảnh báo nguy hiểm. Có thể xuất hiện biến chứng như nhiễm toan ceton, hôn mê tăng đường huyết. Cần được xử trí y tế khẩn cấp.

Theo WHO, thay đổi lối sống là biện pháp hiệu quả nhất trong giai đoạn tiền tiểu đường để ngăn ngừa chuyển sang giai đoạn mạn tính.

Nguồn tài liệu tham khảo: Diagnosis and Management of Type 2 Diabetes

4. Nhiệt Độ Cơ Thể:

Thân nhiệt là chỉ số dễ theo dõi và là một trong những dấu hiệu sinh tồn đầu tiên cảnh báo sự rối loạn trong cơ thể.

Theo tài liệu WHO - Reference Card: Normal Vital Signs & CDC Surveillance Case Definitions, thân nhiệt được chia như sau:

Từ 36 đến 38 độ C: Nhiệt độ bình thường.

Dưới 36 độ C: Hạ thân nhiệt nhẹ. Có thể do môi trường lạnh, suy nhược hoặc nhiễm trùng nặng. Cần giữ ấm và nghỉ ngơi.

Từ 36 đến 39 độ C: Dấu hiệu có thể bất thường, cần theo dõi nếu có triệu chứng đi kèm như ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ.

Trên 39 độ C: Sốt cao nguy hiểm. Đây là dấu hiệu cần được đưa đến bệnh viện, đặc biệt nếu sốt không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt hoặc kèm theo đau đầu, khó thở.

Nguồn tài liệu tham khảo: REFERENCE CARD FOR WHO EMERGENCY UNIT FORM: GENERAL , CDC Surveillance Case Definitions

5. Nhịp Tim (Pulse Rate):

Nhịp tim phản ánh hoạt động của tim, hệ thần kinh giao cảm và các rối loạn điện giải trong cơ thể. Đây là chỉ số dễ đo tại nhà nhưng lại thường bị bỏ qua.

Theo tài liệu WHO - REFERENCE CARD FOR WHO EMERGENCY UNIT FORM: GENERAL, nhịp tim được phân chia thành 4 mức độ:

Từ 60 đến 100 nhịp/phút: Bình thường. Không cần can thiệp nếu không có triệu chứng đi kèm.

Từ 101 đến 120 nhịp/phút: Tăng nhẹ. Có thể do lo âu, thiếu ngủ, mất nước. Nên nghỉ ngơi và theo dõi tiếp.

Từ 121 đến 140 nhịp/phút: Tăng vừa. Nếu kéo dài trên vài giờ, cần kiểm tra y tế để loại trừ bệnh tim hoặc nhiễm trùng.

Dưới 50 hoặc trên 140 nhịp/phút: Bất thường nghiêm trọng. Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần xử lý khẩn cấp, có thể liên quan đến rối loạn nhịp tim, sốc, hoặc mất máu.

Nguồn tài liệu tham khảo: REFERENCE CARD FOR WHO EMERGENCY UNIT FORM: GENERAL

Các chỉ số như oxy máu, huyết áp, đường huyết, nhiệt độ và nhịp tim là những chỉ số sinh tồn cốt lõi. Việc hiểu đúng và theo dõi định kỳ các thông số này sẽ giúp bạn:

- Phát hiện sớm các bất thường và bệnh lý nguy hiểm

- Chủ động phòng ngừa biến chứng và cấp cứu

- Kiểm soát hiệu quả bệnh lý mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp, suy tim

- Nâng cao chất lượng cuộc sống và tuổi thọ

Đừng đợi đến khi có triệu chứng mới bắt đầu quan tâm đến sức khỏe. Hãy biến việc theo dõi các chỉ số này trở thành thói quen mỗi ngày để bảo vệ bạn và người thân khỏi các nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn. Hãy để Tri ân đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khoẻ cho chính mình và những người thân yêu.

Tại Tri Ân, chúng tôi cam kết ứng dụng y học chính xác kết hợp công nghệ hiện đại để giúp bạn:

- Theo dõi các chỉ số sức khỏe quan trọng một cách khoa học và định kỳ.

- Được tư vấn từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.

- Can thiệp sớm, chăm sóc kịp thời và cá nhân hóa lộ trình điều trị.

Tri Ân – Cùng bạn chăm sóc đấng sinh thành

Truy cập triangroup.vn để bắt đầu hành trình phòng bệnh chủ động, nâng cao chất lượng sống ngay hôm nay.